თამაშზე დაფუძნბეული ფიზ.მომზადება
ამ გამოყოფილებაში ცოდანას პირველი დონის წინასაკურსო მასალის თამაშის მოთხოვნების და ინტერგრირებული ფიზ.მომზადების შინაარსზე დავაშენებთ თუ მედანზე თამაშის მოთხოვნებისთვის საუკეთსოდ როგორ მოვამზადოთ გუნდი.
თამაშის მოთხოვნების შეჯამებას მოჰყვება უმაღლეის ინტენსიობის თამაშის მონაკვეთების გამოკვლევა, თუ ის რას ნიშნავს მოთამაშეებზ ედაწესებული ფიზიკური მოთხოვნების პოზიციიდან და მისი მომდევნო საწვრთნელი საჭიროებები.
1} ფაქტორები რომლიც გავლენას ახდენენ გადაადგილებასა და თამაშის თამაშში კიოტაქტის მოთხოვნებზე.
ჩვეულებრივ გამოყენებადი ფიზ.მომზადების სხვადასხვა მეთოდებს წარმოგიდგენთ და აგიხსნით.
ამ მოდულის მიზანია რომ მწვრთნელს მიაწოდოს ადვილად გამოსაყენებელი ინფორმაცია და ფიზ.მომზადების პრაქტიკა რომელიც მის საწვრთნელ პროგრამებში შეიძლება ჩართოს.
მთავარი ტერმინოლოგია
აერობული
აერობული პროცესი წარმოიქმნება ჟანგბადის არსებობის ან საჭიროებების დროს.აერობული ფიზიკური მზაობა ან გამძლოება აის ის უნარი/შესაძლებლობა რომ რომ ხანგრძლივად გავგარძელოთ ფიზიკური აქტივობა და გავუძლოთ დაღლილობას.ეს დამოკიდებულია ფილტვების, სისხლის და გულის უნარზე რომ აიღოს და გადაიტანოს ჟანგბადი მომუშავე კუნთებში და კუნთების შესაძლებლობა რომ ჟანგბადი სისხლიდან გაიწოვონ რათა საწვავი ენერგიისთვის მიაწოდოს საჭირო მოძრაობებისთვის.
ანაერობული
ანაერობული ეწოდება იმ პროცესს რომელიც ჟანგბადის არარსებობის ან მისი არ საჭიროების დროს წარმოიქმნება. ანაერობული ვარჯიში როგორც წესი მოკლეა ხანგრძლიოვობაში და მაღალი ინტენისიობისაა.
ენერგიის სისტემები
სურათი 2. ენერგიის 3 სისტემა და მათთან დაკავშირებული ფიზიკური აქტივობების მაგალითები .
ენერგიის სისტემა არის სხეულში არსებული ენერგიის წყაროების გენერაციის და შევსების მეტაბოლური სისტემა. სხეულში არსებობს 3 ძირითადი ენერგიის სისტემა.
- ATP-PCr ენერგიის სისტემა ან ალაქტიკური ენერგიის სისტემა. მას უმეტესად ეყრდნობა ძალიან მოკლე ინტენესიური ძალისხმევები რომლებიც რამოდენიმე წამი გრძელდება ისეთი როგირიცაა მოკლე სპრინტი და ხტომა. ის ანაერობული სისტემაა და ენერგიის მარაგის/ საწყობების ძალიან სწრაფდ შეუძლია შეავსოს მაგრამ ამის შეზღუდული შესაძლებლობა აქვს.
- გლიკოლიტიკური ენერგიის სისტემა. მას ეყრდნობიან უფრო გრძელი და მაღლი ინტესიობის ძალისხმევები ისეთი როგორიცაა მოლის ტრიალი. ესეც ასევე ანაერობული სისტემაა და ენერგიის მარაგის ისევე სწრაფდ შევსება არ შეუძლია როგორც ATP-PCr სისტემას, მაგრამ უფრო ხანგრძლივი უნარი აქვს და და უფრო დიდხანს შეიძლება დაეყრდნო.
- აერობული ენერგიის სისტემა. მას დაბალი ინტესიობის ხანგრძლივი სახის ვარჯიშები ეყრდნობა. ეს სისტემა აერობულია და შესაბამისად ეყრდნობა ჟანგაბადის არსებობას რათა ენერგიის მარაგები შეავსოს რაც სწფად არ ხდება. ამ სისტემას ძალიან დიდი შესაძლებლობა/ტევადობა აქვს რათა ენერგიის მარაგების შეავსოს.
ეს სამივე სისტემა ყოველითვის აქტიურია. როდესაც სხვადასხვა სახის ვარჯშების სახით სხვადასხვა მოთხოვნები წესდება სხეულზე . ეს სისტემები ისე შეიძლება დაორგანიზდეს რომ სისტემა რომელიც საუკეთესოდ შეესაბამება იმ ინტენსიობის მოთხოვნებს რომელშიც ვარჯიში მიმდინარეობსს დომინირებს ენერგიის მარაგის შევსებაში მანამ სანამ ვარჯიშის შეწყდება ან სისტემა დაიღლება.
VO2 მაქსი
ჟანგბადის მაქსიმალური ოდენობა რომელიც ადამიანს შეუძლია რომ სხეულში მიიღოს. მაღალი VO 2 მაქსი დაკავიშრებულია მაღალი დონის აერობულ გამძლეობასთან
რძემჟავის ზღვარი
ვარჯიშის დროს მომატებული ინტენსიობის წერტილი სადაც სისხლის რძემჟავა მოსვენებული დონესთან შედარებით მნიშვნელოვნად იწყებს ზრდას.