ბარძაყის უკანა კუნთის მუხლქვეშა სივრცის ტესტი (The Hamstring popliteal test)
პროცედურა
ბარძაყის უკანა კუნთის მუხლქვეშა სივრცის ტესტი ბარძაყის მიზანში ამოღებით განსაზღვარს/ადგენს თეძოს არეში და მუხლის სახსარში მოძრაობის დიაპაზონს. ბარძაყის მუხლისქვეშა სივრცის ტესტის ჩასატარებლად მოთამაშე გულაღმა წევს და თეძო და მუხლი 90 გრადუსებზე აქვს მოხრილი. ესაა საწყისი პოზიცია ის 2 ა სურათშია ნაჩვენები. საწყისი პოზიციიდან მოთამაშე ,მუხლისთვის პოზიციის გარეშე ცდილობს აწეული ფეხის გამართვას. ეს 2 ბ სურათშია ნაჩვენები. არასატესტო ფეხი მოსვენებული უნდა იყოს გამართულ პოზიციაში. მუხლის საყრდენში გაკეთებეული კუთხე უნდა ჩავინიშნოთ. ქვემოთ მდებარე 2 ბ სურათში გაკეთებეული კუთხე 80 გრადუსზე მეტია.შენიშვნა 70 გრადუსზე მეტი მოძრაობის დაიპანოზის მიღწევა ნორმალურად ითვლება.
სურათი 2ა. ბარძაყის უკანა კუნთის მუხლქვეშასივრცის ტესტის საწყისი პოზიცია.
სურათი 2 ბ საბოლოო პოზიცია და ბარძაყის მუხლქვეშა სივრცის ტესტის დროს მუხლში მიღწეული კუთხე
შენიშვნა 2 ბ სურათში მოთამაშეს არასატესტო ფეხი ოდნავ აქვს წამოწეული იატაკიდან შესაბამისად მენჯის დახრა ხდება უფრო მოსახერეხებელ პოზიციაში რაც შეცდომით შეიძლება იყო მიჩნეული როგორც უკეთესი მოძრაობის დიაპაზონი მუხლის არეში. ეს ჩვეულებრივი ხარევზია ტესტის შესრულებისას და მწვრთნელმა ფრთხილად უნდა ადევნოს თვალი არასატესტო ფეხის პოზიციას.
ქვემოთ მდებარე სურათ 3 ში ჩვენ ჯოხისა და გონიომეტრის გამოყენებით შეგვიძლია ვნახოთ ბარძაყის მუხლქვეშა სივრცის ტესტის შესრულება რათა სახსრის კუთხე გავზომოთ. ეს მუხლის ქვეშა სივრცის კუთხის ადვილად გაზომვას უწყობს ხელს. წამებში მწვრთნელს შეუძლია:
- დაწრმუნდეს რომ ბარძაყი ვერტიკალურია
- აღწეროს მუხლქვეშა სივრცე
- ტესტის შედეგების სატესტო ფურცელზე ჩაიწეროს
სურათი 3 ტესტის მწვრთნელის მიერ ადმინისტრირება
მტკიცებულება
მაშინ როცა ბარძაყის წინა დაჭიმულობის ისტორია მნიშვნელოვანი რისკია მომავალი ბარძაყის დაჭიმულობისათვის, სხვა რამოდენიმე ფაქტორია ასოცირებული ბარძაყის დაჭიმულობასთან მათ შორის ბარძაყის კუნთში ექსცენტრიულ და კონცენტრული შეკუმშვების რეჟიმებს შორის ძალის დეფიციტი, მომხრელ და გამშლელებს შორის დისბალანსი(ბარძაყები და ოთხთავა კუნთები), სუსტი დუნუდლები, მენჯის არასტაბილურობა და ბარძაყის მოქნილობა(Woods et al 2004) ბოლოს როლი ბარძაყის დაჭიმვაში ჯერ კიდევ შედარებით გაურკვეველია. თუმცა ბარძაყის და მუხლის არეებში მოძრაობის დიაპაზონების ქონა, როგორც ნორმალური ბარძაყის მოძრაობის დიაპაზონის ტესტის მეშვებით დადგინდა, მნიშვნელოვანია მოთამაშისთვის.
ბარძაყის მუხლისქვეშა ტესტის გამოსასწორებელი ვარჯშები
ეს ტესტი ბარძაყის კუნთებში მოქნილობის ნაკლებობას უსვამს ხაზს. ზოგიერთი გამოსასწორებელი ვარჯიში ამ არეს გამოსწორებაში მოგვეხმარება შემდეგია:
დაწოლილი ბარძაყის უკან კუნთის რეზინით გაწელვა
- მოთამაშე რეზინას ფეხის გულის მიდამოში იბამს და მერე მეორე ფეხს მუხლში ხრის იმისთვის რომ ტერფი მიწაზე ბრტყლად შეინარჩუნოს
- ზურგზე წვება და რეზინის მეშვეობით გამართულ ფეხს მაღლა ქაჩავას მანამ სანამ ბარძაყში გაწელვას არ იგრძნობს
- ეს პოზა 30 წმ შეინარჩუნე და მერე ფეხი შეცვალე
- დაჭიმვა მოთამაშემ მუხლის უკან არ უნდა იგრძნოს. თუკი ის მუხლში იგრძნობა მაშინ მუხლი ოდნავ მოვხაროთ რამოდნიმე გრადუსით ან დაჭიმულობა ფეხის დაშვებით შევამციროთ
სურათი 4 დაწოლილი ბარძაყისუკანა კუნთის რეზინით გაწელვა
სკამზე ფეხის დადებით ბარძაყის გაწელვა
- მოთამაშე ერთი ფეხის ქუსლს სკმაზე დებს
- იმ ფეხის მუხლს რომელიც სკამზეა ოდნავ ხრის
- თეძოში მოიხრება და ცდილობს რომ ზედა ტანი ფეხისაკენ წინ გადაიტანოს მანამ სანამ ბარძაყში გაწელვას იგრძნობს
- ამ პოზაში 30 წმ გაჩერდი და მერე ფეხი შეცვალე