ფიზიკური მომზადების მეთოდები

სპრინტის მრვალჯერადი უნარი ან მრავალჯერადი მაღლი ინტენსიობის ძალისხმევები

სურათი 9. სპრინტის მრავალჯერადი უნარი(სმუ) შეიძლება მივიჩნიოთ როგორც მრავალჯერადი მაღალი ინტენსიობის ვარჯიშის(მმივ) ქვე სერია. მოიფიქრე კიდევ სხვა რომელი მრავალჯერადი მაღალი ინტენსიობის აქტივობებია თამაშში?

მრავალჯერადი სპრინტის უნარი(სმუ) შეიძლება განისაზღვროს როგორც მაქისმალური ან თითქმის მაქსიმალური განმეორებითი/მრავალჯერადი ძალისხმევის(ე.ი. სპრინტის) წარმოქმნის უნარი/შესაძლებლობა, რაშიც მიმობნეულია მოკლე აღდგენის ინტერვალები(რომელიც სრულიდ დასვენების ან დაბალიდან საშუალო ინტენისობის აქტივობით შედგება) დროში გაწელილი პერიოდის განმავლობაში(1–4 საათი).

რაგბისთან მიმართებაში მწვრთნელმა უნდა იცოდეს რომ ყველა მაღალი ინტენისობის ძალისხმევა არაა აუცილებელი რომ სპრინტი იყოს და შეჯახებების მოთხოვნებს შეიძლება ჰქონდეთ ძალიან მაღალი ინეტნსიობები.ამრიგად უფრო შესაფერისი შეიძლება იყო რომ ტერმინი მრავალჯერადი მაღალი ინტენსიობის ძალისხმევა(მმიძ) ვიხმაროთ ვიდრე მრავალჯერად სპრინტის უნარი.მიუხედვად გამოყენებული ტერმინოლოგიისა რაგბის მოთამაშეების მიერ მაღალი ინტენისობის ძალისხმევების წარმოქმნის საჭიროება და ამ ჯერებს შორის ეფექტური აღდგენა მთვარია შესრულებისთვის.

იმისთვის რომ საუკეთსოდ გვესმოდეს თუ როგორ ვავარჯიშოთ მოთამაშეები რომ მათ მმვ და სმუ გააუმჯობესონ მნიშვნელოვანია რომ გვესმოდეს თუ რა არის სმუს და მმივ–ის შესრულების შემზღუდველი ფაქტორები. 2011 წელს გირარდმა და კოლეგებმა ხაზის გაუსვეს სმუს პოტენციურ შემზღუდველ ფაქტორებს რომლებიც შემდგომია:

• ენერგიის მომარაგებაში შეზღუდვა
• ნარჩენი პროდუქტების დაგროვება
• კუნთების აქტივაცია

ფოსფოკრეატინი არის მოლეკულა რომელსაც ATP=PCr სისტემა ეყრდონება რათა სწრაფად მოხდეს ATP –ს გენერირება(ენერგიის მოლეკულა) უჯრედებში. ATP-PCr არის ენერგიის სისტემა რომელიც გაბატონებულია მოკლე ძალიან ინტენსირი ჯერებში ან ძალისხმევებში და ამიტომ ის მთავრია მრავალჯერად სპრინტის შესრულებაში. ფოსფოკრეატინს ძალიან მცირე მარაგები აქვს და ერთი 6 წამიანი სპრინტის შემდგომ მისი დონე 50% მდე შეიძლება შემცირდეს. ფოსფოკრეატინის მარაგების სრულად შევსებამ ა 5 წუთამდე შეიძლება წაიღოს და ამრიგად სმუსა ან მმიძ –ს დროს ძალისხმევებს შორის მარაგებს სრულად შევსების დრო არ აქვთ.

მაშინ როცა გლიკოლიტური ენერგიის სისტემას 40%–მდე წვლილი შეაქვს ენერგიაში პირველ სპრინტში სმუს პროტოკოლში , ეს მერე სპრინტების გამეორებებთან ერთად დრამატულად მცირდება მაშინ როცა სმუს პროტოკოლში აერობული წვლილი იზრდება სპრინტების გაგრძლეებასთან ერთად. ეს ხაზს უსვამს სუს–თვის აერობული ენერგიის სისტემის მნიშვნელობას და სპრინტის გაგრძელებასთან ერათად შესრულების შემცირების დაკლება. ამრიგად/აქედან გამომდინარე არასათანადოდ განვითარებული აერობული სისტემა როგორც ჩანს შემზღუდველი ფაქტორი იქნება მმივ და მსუ–ში. აერობული სისტემა ასევე პასუხის მგებელია ფოსფოკრეატინის შევსებაში და შესაბამისდ ძალიან მნიშვნელოვანია მსუ–ში.

ენერგიის რეაქციის ნარჩენი პროდუქტები გროვდება როდესაც ძალიან მაღალი ინეტნსიობის ძალისხმევები სრულდება. ეს ნარჩენი პროდუქტები სხეულში მომატებულ მჟავიანობას უძღვის წინ და მას ხელის შეშლის პოტენციალი აქვს იმ პროცესებში რომლებიც კუნთების შეკუმშვაშია ჩართული. თუ კუნთების შეკუმშვაზეა გავლენა მაშინ შესრულებაში ვარდნა მრავალჯერადი სპრინტების დროს შეიძლება წარმოიქმნას ან მრავალჯერადი მაღალი ინეტსიობის ძალისხმევის გაგრძელებისას.

კუნთების აქტივაციისა და რეკრუტირების სტრატგიებზე მოქმედი/გავლენის მქონე ნერვული შემზღუდველი ფაქტორები ასევეა შემზღუდველი ფაქტორები.მრავალჯერად სპრინტებთან ერთად დაღლილობის დაგროვება კუნთების შეკუმშვაში შეიძლება ნერვული დრაივის შემცირებას შეიძლება უძღოდეს წინ სპრინტის დროს და შესაბამისად ნაკლებ მძლავრ შეკუმშვას რაც შედეგად მსუ–შ შემცირებას მოგვცემს.