Samenvatting van de principes

1. Een hersenschudding moet zeer ernstig genomen worden om het welzijn op lange termijn voor de spelers te kunnen garanderen

De vormen van impact die een hersenschudding veroorzaken komen vaak voor bij Rugby; gelukkig leiden de meeste impacten niet tot een hersenschudding. De eerste effecten van een hersenschudding zijn zeer gevarieerd. Herstel gebeurt spontaan, vaak verdwijnen de klachten, symptomen en hersenfunctieverstoringen snel (na enkele minuten tot na enkele dagen). Dit kan bij spelers de kans verhogen dat:

• ze de symptomen van de hersenschudding negeren op het moment van de impact; of
• ze opnieuw beginnen te spelen vooraleer ze volledig hersteld zijn van een medisch vastgestelde hersenschudding.

2. Omgaan met een vermoedelijke hersenschudding op een training of tijdens een wedstrijd.

Elke atleet met een vermoeden van een hersenschudding moet ONMIDDELLIJK VAN HET SPEELVELD VERWIJDERD WORDEN, door middel van de juiste noodsituatieprocedures.

Zodra een gewonde speler veilig van het veld verwijderd werd, mag hij dezelfde dag niet meer spelen totdat hij medisch werd beoordeeld.

Als een nekletsel wordt vermoed, dan mag de speler alleen van het speelveld verwijderd worden door een hulpverlener die werd opgeleid in (rug)stabilisatietechnieken.

Medespelers, coaches, wedstrijdverantwoordelijken, ploegleiders, beheerders of ouders die vermoeden dat een speler een hersenschudding heeft MOETEN hun best doen om ervoor te zorgen dat de speler op een veilige manier van het speelveld wordt verwijderd.

3. Omgaan met een vermoedelijke hersenschudding vanop de zijlijn

Bij alle gevallen van een vermoedelijke hersenschudding wordt aangeraden om de speler door te sturen naar een zorgverlener voor een diagnose en voor begeleiding bij een terugkeer naar het speelveld als de symptomen verdwijnen.

Een speler die vermoedelijk een hersenschudding heeft:

• mag niet alleen gelaten worden de eerste 24 uur.
• mag geen alcohol drinken de eerste 24 uur en daarna moet alcohol vermeden worden totdat een zorgverlener de toestemming geeft of, als er geen medisch advies beschikbaar is, mag geen alcohol drinken totdat de speler klachtenvrij is
• mag niet met een motorvoertuig rijden en mag niet rijden totdat een zorgverlener de toestemming geeft of, als er geen medisch advies beschikbaar is, mag niet rijden totdat de speler klachtenvrij is.

Als de atleet lijdt aan één van de volgende zaken, dan moet hij dringend naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis vervoerd worden voor een medische beoordeling:

• De atleet klaagt over ernstige nekpijn
• Bewustzijnsniveau verslechtert (suffer)
• Toenemende verwarring of prikkelbaarheid
• Ernstige of toenemende hoofdpijn
• Herhaaldelijk braken
• Ongewone gedragsveranderingen
• Stuiptrekkingen
• Dubbel zicht
• Zwakte of tintelingen/brandend gevoel in de armen of benen

4. Terugkeer naar Sport Proces (Return to Play)

Het doel van het vroege behandeling van een hersenschudding is om symptomen te verlichten en zo snel mogelijk terug te keren naar normale dagelijkse activiteiten (die geen symptomen veroorzaken). Onderzoek toont nu aan dat langdurige periodes van inactiviteit niet nuttig zijn. Rust wordt nu het best beschreven als 'relatieve rust'.

• Rust na een vastgestelde hersenschudding en binnen 48 uur na het letsel betekent normale dagelijkse activiteiten die de symptomen niet significant verergeren. Intensieve activiteit moet worden vermeden. Relatieve cognitieve rust, beperking van schermtijd, enzovoort - zorg ervoor dat symptomen minimaal verergeren.
• Na de eerste 48 uur wordt het hervatten van activiteiten, inclusief lichaamsbeweging, aangemoedigd en gedefinieerd als "activiteit onder het niveau waarop lichamelijke of cognitieve activiteit de symptomen significant uitlokt."

Het geïndividualiseerde revalidatieproces moet erop gericht zijn de speler geleidelijk aan door een toenemende intensiteit van lichaamsbeweging te brengen, ervoor zorgend dat het wordt verdragen. Zoals bij alle revalidatieprocessen is er geen enkele juiste manier om dit te voltooien. Een risicostratificatie moet worden opgenomen:

• De eerdere geschiedenis van hersenschuddingen van de spelers
• De acute presentatie van de speler
• De symptomen- en cognitieve belasting op het moment van het diagnosticeren van een hersenschudding

In het spel is er een minimale periode van uitsluiting van spelen van minimaal 21 dagen, met de datum van het letsel als dag 0. Individuele bonden zullen hun strategieën en adviezen hebben ontwikkeld. Een voorbeeld is dat spelers minimaal twee weken missen met de mogelijkheid om in het derde weekend te spelen. Als ze symptoomvrij zijn, kunnen ze in de tweede week beginnen met niet-contacttrainingen, met weerstandstrainingen die ook in deze week worden gestart.

Trainingsactiviteiten met een voorspelbaar risico op hoofdletsel kunnen dan in week 3 worden geïntroduceerd (maar alleen als/wanneer de speler 14 dagen symptoomvrij is). Het proces van terugkeer naar sporten kan plaatsvinden in een tempo dat de bestaande symptomen niet meer dan licht verergert of nieuwe symptomen veroorzaakt.

Hieronder ziet u een voorbeeld van een terugkeerproces dat is gepubliceerd naar aanleiding van de Amsterdam 2022 International Consensus Statement on Concussion in Sport. Dit benadrukt een gefaseerde aanpak om de activiteit te verhogen en adviseert ook over het beheersen van mogelijke milde symptoomverergering tijdens inspanningsfasen.

In dit voorbeeld zijn fase 1-3 op oefening gebaseerde behandelingen die deel uitmaken van het herstel van een hersenschudding en waarbij de speler mogelijk nog milde symptomen kan hebben; Fase 4-6 zijn een geleidelijke terugkeer naar rugby-gerelateerde activiteiten waarvoor de speler weer zijn normale zelf moet zijn. Het doorlopen van elke stap duurt doorgaans minimaal 24 uur.

Spelers kunnen lichte aerobe oefeningen starten (tot 55% van de maximale hartslag) en indien getolereerd matige aerobe oefeningen (tot 70% van de maximale hartslag) in fase 2. Een milde en korte verergering die binnen een uur oplost, is acceptabel na activiteit. Als er meer dan een milde verergering van symptomen optreedt tijdens stappen 1-3, moet de sporter stoppen en proberen de volgende dag te trainen.

In rugbytraining fase 4-6 lopen ze het risico op botsingen met het hoofd, dus progressie naar fasen zou alleen moeten plaatsvinden als de speler volledig is teruggekeerd naar de basislijn voor symptomen, cognitieve functie en degenen die voor de speler zorgen tevreden zijn dat de speler normaliseert.

Als een speler tijdens stappen 4-6 symptomen ervaart die verband houden met een hersenschudding, moet hij terugkeren naar stap 3 om de symptomen volledig te laten verdwijnen bij inspanning voordat hij risicovolle activiteiten onderneemt.

De revalidatie van de speler is gepersonaliseerd op basis van hun geschiedenis, presentatie en het inschatten van de risico’s in het proces. Op dezelfde manier moeten eventuele symptomen op het moment van het oplopen van de hersenschudding worden opgenomen in het geïndividualiseerde revalidatieproces. Voorbeelden hiervan zijn:

• Revalidatie voor symptomen van evenwichtsstoornissen, wazig zien of duizeligheid.
• Revalidatie van de cervicale wervelkolom voor nekpijn
• Psychologische beoordeling en interventie waarbij een speler aanhoudende angst, prikkelbaarheid of verdriet onderschrijft.

Vertraagd herstel en aanhoudende symptomen van een hersenschudding:

Spelers die moeite hebben met het doorlopen van geïndividualiseerde revalidatie en die tekenen of symptomen hebben die niet geleidelijk verbeteren, kunnen baat hebben bij gerichte revalidatie en verder specialistisch advies.